Een van de meest voorkomende behandelvormen voor een depressie is de cognitieve gedragstherapie. Maar wat is dit eigenlijk voor behandeling? En waarom wordt deze behandeling zo veel ingezet bij een depressie? In dit artikel bespreken we de vraag: 'wat is het effect van cognitieve gedragstherapie bij een depressie?'

Wat is cognitieve gedragstherapie?

De cognitieve gedragstherapie is voornamelijk gestoeld op het idee dat een depressie een samenspel is van negatieve gedachten en depressieve symptomen.¹ Levensgebeurtenissen worden tijdens een depressie vaak negatief geïnterpreteerd, bijvoorbeeld door te denken dat 'alles altijd verkeerd gaat' of dat 'het wel aan mezelf zal liggen, ik ben immers niet goed genoeg'. Daarnaast kunnen mensen met een depressie de buitenwereld of de toekomst als slecht zien. Dit komt vaak tot uiting in gedachten zoals: 'vergeleken met die ander stel ik niets voor' of 'het zal voor altijd zo slecht blijven'.

Negatieve overtuigingen kunnen op den duur leiden tot een neerwaartse spiraal. De negatieve gedachten zorgen voor somberheid en een lusteloos gevoel. Hierdoor krijgt men minder zin om dingen te doen, wat op zichzelf weer voor negatieve gedachten en een depressieve stemming kan zorgen. Zo is de cirkel rond en raken mensen met een depressie continu somber en lusteloos.

Dingen 'moeten'

Sommige mensen met een depressie proberen nog de dingen te doen die ze moeten doen. Hierbij hoopt men dat het goede gevoel op den duur weer terugkeert, maar overactiviteit en zelf opgelegde druk leidt in veel gevallen tot uitputting en een toename van de depressieve klachten.¹

Hoe ziet de behandeling er uit?

Het doel van cognitieve gedragstherapie is het opsporen en corrigeren van denkfouten die kunnen leiden tot psychische problemen. De therapie is geschikt voor jongeren, volwassenen en gezinnen. Het is bij deze behandeling belangrijk dat je open staat voor het kijken naar je eigen gedachten en gedrag. Vervolgens probeer je samen met je therapeut inzicht te krijgen in hoe deze gedachten jou beïnvloeden. Daarna probeer je deze gedachten te bevagen en eventueel aan te passen of te verwerpen. Hiervoor zijn een aantal verschillende technieken beschikbaar.²

De behandelingsduur varieert van drie tot twaalf maanden en bestaat meestal uit 15 tot 18 sessies.

Effectiviteit in relatie tot depressie

Cognitieve gedragstherapie is een van de meest gebruikte behandelvormen voor een depressie. Helaas is cognitieve gedragstherapie niet in alle gevallen werkzaam. Uit onderzoek blijkt een mild positief effect op depressie.³ Soms kan het een poos duren voordat er een effect waarneembaar is. Verder is een goede band met de therapeut van groot belang.⁵

Soms kan cognitieve gedragstherapie in combinatie met medicatie worden overwogen, maar dit leidt in veel gevallen niet tot meer verbetering dan alleen cognitieve gedragstherapie of medicatie.⁴

Aanbevelingen

Alhoewel cognitieve gedragstherapie niet in alle gevallen leidt tot verbetering van een depressie is het zeker het proberen waard. Hierbij is een goede relatie met je therapeut ook van belang; dit effect wordt geschat op 5 tot 9% in de uitkomstmaat.⁵ Het is dus belangrijk dat je je op je gemak voelt bij je therapeut.